
Mieszkasz za granicą, gdzie wiedziesz spokojne życie. Po latach dowiadujesz się jednak, że w Polsce toczy się przeciw Tobie postępowanie karne. Być może nawet nie przyszło Ci do głowy, że może się to zdarzyć, a wyjazd z kraju wcale nie miał być sposobem na ucieczkę od problemów. Nie zmienia to jednak faktu, że poszukiwano Cię w kraju, wydano list gończy, a ostatecznie – europejski nakaz aresztowania. Na szczęście nie zawsze oznacza to dla Ciebie deportację czy obowiązek odbycia kary pozbawienia wolności.
Czym jest europejski nakaz aresztowania (ENA)?
Swoboda przemieszczania się między krajami Unii Europejskiej to duże ułatwienie dla podróżujących, ale także – dla osób, wobec których toczy się postępowanie karne.
Musisz jednak zdawać sobie sprawę, że sama ucieczka od problemów zwykle okazuje się niewystarczająca. Terminy przedawnienia przestępstw są naprawdę długie i mogą sięgać nawet 30 lat. Nawet jeśli miejsce Twojego pobytu nie jest znane, policja będzie próbowała je ustalić. Zwykle wykaże się przy tym dużą cierpliwością, najpierw wydając list gończy, a potem niejednokrotnie także europejski nakaz aresztowania. Jego celem może być dokończenie trwającego postępowania, wykonanie zasądzonej kary czy środka zabezpieczającego.
ENA to bowiem nic innego jak wniosek organu sądowego jednego z państw UE o aresztowanie czy przekazanie sprawcy ściganego za przestępstwo i przebywającego w innym kraju członkowskim. Do wydania nakazu wystarczy podejrzenie, że jako osoba ścigana podlegająca jurysdykcji polskich sądów karnych przebywasz na terenie państwa UE. Co ważnie, nie ma przy tym konieczności wskazywania konkretnego miejsca pobytu czy potwierdzenia tego dowodami. Wystarczy samo uprawdopodobnienie tej informacji.
Jeśli będzie to możliwe, sąd z urzędu lub na wniosek prokuratora wyda europejski nakaz aresztowania w celu sprowadzenia Cię do kraju. Wszystko w oparciu o prostą i szybką procedurę, która obowiązuje na takich samych zasadach dla każdego z państw członkowskich. Zwykle nie ma też przy tym znaczenie fakt, że w kraju, w którym przebywasz, dany czyn nie jest uznawany za przestępstwo.
Kiedy sąd może wydać wobec Ciebie ENA?
ENA nie można wydać w każdym przypadku. Istnieją tu konkretne ograniczenia, związane choćby z długością kary pozbawienia wolności czy tzw. interesem wymiaru sprawiedliwości.
Jedną z najważniejszych zasad ENA jest przy tym tzw. zasada specjalności. Oznacza ona, że nie można ścigać Cię za inne przestępstwa niż te wymienione w nakazie. Tak samo jak nie można wykonywać innych kar pozbawienia wolności niż te stanowiące podstawę wydania nakazu. Właśnie dlatego w ENA znajduje się szczegółowy opis przestępstw i maksymalny wymiar kary, jaki za nie grozi.
Jeśli nie masz pewności, czy wydano przeciwko Tobie europejski nakaz aresztowania i chcesz zweryfikować tę informację, to właściwie możesz zrobić to tylko w sądzie lub w prokuraturze. Z oczywistych względów nie chcesz jednak robić tego osobiście. W takiej sytuacji zawsze możesz skorzystać z pomocy adwokata, który zrobi to Twoim imieniu.
Europejski nakaz aresztowania nie zawsze musi oznaczać deportację i karę pozbawienia wolności
Samo postanowienie o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania nie podlega zaskarżeniu. Masz jednak kilka możliwości, by mimo jego wydania cieszyć się wolnością.
O ile ENA sam w sobie nie jest zaskarżalny, to postanowienie w przedmiocie wykonania ENA – już tak. Oznacza to, że możesz zaskarżyć postanowienie wydawane przez organ sądowy państwa, które ma przekazać Cię do Polski. W takiej sytuacji zastosowanie znajdują jednak nie polskie przepisy, a procedura obowiązująca w kraju wykonawczym.
Poza tym ENA może zostać uchylony w momencie, gdy straci racje bytu. Stanie się tak nie tylko w razie sprowadzenia Cię do Polski, ale także gdy odpadnie podstawa wydania nakazu – np. w razie uchylenia postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, o które możesz się ubiegać.
Jeśli z kolei jesteś osobą nie podejrzaną czy oskarżoną, ale już skazaną prawomocnym wyrokiem, możesz zneutralizować skutki ENA poprzez doprowadzenie do konkretnych działań sądu – np. odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności choćby z uwagi na Twoją ciężką chorobę czy fakt, że umieszczenie Cię w zakładzie karnym pociągałoby zbyt ciężkie skutki dla Ciebie lub Twojej rodziny. Z kolei jeśli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania wykonawczego – masz szansę na jego zawieszenie.
W razie gdy sąd przychyli się do takiego wniosku i zdecyduje się np. na odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, wyda odpowiednie postanowienie. Z chwilą, gdy stanie się ono prawomocne, wystąpi też o uchylenie ENA. To spowoduje, że nakaz straci moc, a postępowanie sądu zagranicznego zostanie umorzone.
Pomoc prawna w sprawach o europejski nakaz aresztowania
Samo wydanie ENA nie musi oznaczać dla Ciebie deportacji czy utraty wolności. Aby jednak doprowadzić do pozytywnego rozstrzygnięcia, potrzebna jest dobra znajomość przepisów i obowiązujących procedur. Zamiast więc działać na własną rękę, skorzystaj z naszej pomocy, a my:
- ustalimy, czy wydano wobec Ciebie europejski nakaz aresztowania,
- przygotujemy w Twoim imieniu niezbędne pisma i zadbamy o wszystkie formalności,
- sprawdzimy, czy przy wydaniu ENA sąd zastosował się do tzw. zasady specjalności,
- będziemy reprezentować Cię przed sądem i organami ścigania,
- jeśli to możliwe – zadbamy o uchylenie środka zapobiegawczego będącego przyczyną wydania ENA, czy wyroku wydanego przez sąd w Polsce.
Wydano wobec Ciebie ENA? Obawiasz się deportacji z kraju? A może szukasz sposobu, by pozostać na wolności i nadal wieść życie za granicami Polski? Skontaktuj się z nami. Wspólnie znajdziemy rozwiązanie!