Jako właściciel nieruchomości masz prawo decydować, co się z nią stanie. Przynajmniej co do zasady. Czasami Twoje prawa stoją bowiem na drodze do realizacji celu publicznego. To może sprawić, że je utracisz albo przynajmniej, że zostaną one ograniczone w ramach wywłaszczenia nieruchomości. Pamiętaj jednak, że decyzja organu nie zawsze jest słuszna. Jeśli aktywnie działasz, masz szansę odzyskać swoją nieruchomość albo przynajmniej wywalczyć wyższe odszkodowanie.
Czym jest wywłaszczenie nieruchomości?
Jednym z praw zagwarantowanych Ci przez Konstytucje RP jest prawo do ochrony własności. Jako właściciel możesz więc samodzielnie rozporządzać swoim majątkiem. Istnieje jednak w tym zakresie pewien wyjątek – wywłaszczenie nieruchomości.
Zdarza się bowiem, że na jednej szali znajduje się cel publiczny, a na drugiej – Twoje prawo własności. I w tym szczególnym przypadku to drugie ma mniejsze znaczenie.
Właśnie wtedy możliwe jest wywłaszczenie. Dokonuje się go zawsze na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W efekcie tracisz prawo do nieruchomości czy jej części albo przynajmniej zostaje ono ograniczone.
Nie oznacza to jednak, że byle pretekst może stać się przyczyną wywłaszczenia. Celem publicznym będzie tylko taka sytuacja, która służy ogółowi lub stanowi dobro całego społeczeństwa czy społeczności regionalnej – np. budowa szkoły państwowej, drogi publicznej czy urządzeń do dystrybucji wody.
Jeśli natomiast cel publiczny nie zostanie zrealizowany albo okaże się, że nie ma konieczności, by nieruchomość pozostawała we własności Skarbu Państwa, przysługuje Ci prawo do jej zwrotu.
Brak Twojej zgody na wywłaszczenie nie jest przeszkodą do jego przeprowadzenia
Skoro wywłaszczenie możliwe jest tylko w ściśle określonych przypadkach, to musi je poprzedzać cała procedura. W pierwszej kolejności organ administracji zbada więc, czy Twoja nieruchomość rzeczywiście stoi na drodze do realizacji celu publicznego – np. czy nie da się zbudować drogi publicznej bez wyburzenia Twojego domu.
Wywłaszczenie nieruchomości może przy tym przebiegać tylko na podstawie decyzji. Zanim jednak organ administracji rządowej ją wyda, obowiązkowo przeprowadzi z Tobą rokowania. To moment, w którym możecie przynajmniej spróbować zawrzeć umowę określającą warunki wywłaszczenia i wysokość odszkodowania. W praktyce jednak nieraz druga strona narzuca Ci swoją wolę.
Nawet jeśli Ty i organ administracji nie dojdziecie do porozumienia albo nie zawrzesz umowy w przewidzianym terminie, nie oznacza to jednak, że unikniesz wywłaszczenia. Organ wyda wówczas decyzję i to na jej podstawie przeprowadzi procedurę wywłaszczeniową.
Warto też dodać, że wywłaszczenie czasami obejmuje nie całą nieruchomość, a tylko jej część. Wbrew pozorom zwykle wcale nie jest to dla Ciebie lepsze. Nieraz i tak nie możesz bowiem korzystać z nieruchomości w ten sam sposób co dotychczas. Z tego samego powodu możesz mieć też duże problemy z jej sprzedaniem.
Właśnie dlatego w takiej sytuacji masz prawo żądać, by Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego – w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie – wykupiła od Ciebie pozostałą część nieruchomości.
Za wywłaszczenie nieruchomości przysługuje Ci odszkodowanie
Wywłaszczenie nigdy nie jest dla Ciebie korzystne. W końcu zwykle odbiera Ci możliwość dalszego korzystania z nieruchomości. Właśnie dlatego należy Ci się odszkodowanie. Jego wysokość ustala się, biorąc pod uwagę przede wszystkim stan, przeznaczenie i wartość nieruchomości. Wszystko w oparciu o opinię rzeczoznawcy.
Problem w tym, że ta opinia i ustalone odszkodowanie często bywają przyczyną sporów. Zdarzają się bowiem nieścisłości, błędy w obliczeniach albo brak zgodności z przepisami. W efekcie dochodzi natomiast do zaniżenia odszkodowania.
W takiej sytuacji nie musisz jednak wcale godzić się na ustaloną kwotę. Możesz składać zarzuty i uwagi do gromadzonego materiału dowodowego czy poprzez własne dowody wykazywać, że opinia rzeczoznawcy jest nieprawidłowa. Jeśli takie działanie nie przyniesie skutku, zawsze pozostaje Ci odwołanie się od wydanej decyzji, a w ostateczności – złożenie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Pomoc prawna w sprawach o wywłaszczenie nieruchomości
Rozpoczęcie postępowania wywłaszczeniowego nie zawsze musi oznaczać utratę lub ograniczenie praw do nieruchomości. Tak samo jak niekoniecznie musisz się zgodzić na zaproponowane odszkodowanie. Możesz walczyć o swoje prawa, jeśli tylko będziesz aktywnie działać. Zamiast jednak toczyć spór z organem administracji na własną rękę, skorzystaj z naszej pomocy, a my:
- przeanalizujemy Twoją sytuację i sprawdzimy, czy wywłaszczenie rzeczywiście jest niezbędne do realizacji celu publicznego,
- upewnimy się, że organ administracyjny ani rzeczoznawca nie dopuścili się żadnych uchybień,
- będziemy reprezentować Cię na każdym etapie postępowania wywłaszczeniowego,
- zadbamy o uzyskanie w Twoim imieniu możliwie najkorzystniejszych warunków wywłaszczenia,
- jeśli cel publiczny nie może zostać zrealizowany – dopilnujemy, by nieruchomość została Ci zwrócona.
Chcesz wynegocjować jak najlepsze warunki wywłaszczenia? Proponowane odszkodowanie jest za niskie? A może sądzisz, że masz szansę na odzyskanie wywłaszczonej nieruchomości? Skontaktuj się z nami. Wspólnie znajdziemy rozwiązanie!