Jesteś przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG i zastanawiasz się nad ogłoszeniem upadłości? Teraz możesz to zrobić na znacznie bardziej korzystnych warunkach!

Jeszcze do niedawna upadłość przedsiębiorcy z jednoosobową działalnością gospodarczą przebiegała na tych samych zasadach co upadłość największych korporacji. Mimo tego, że skala tych biznesów była zupełnie inna. W ostatnich latach wiele się jednak w tym zakresie zmieniło. I to właśnie na korzyść jednoosobowych przedsiębiorców oraz wspólników spółek cywilnych. 

Czym jest upadłość?

Zanim przejdziemy do omówienia samej sytuacji jednoosobowych działalności gospodarczych i tzw. upadłości konsumenckiej przedsiębiorcy, musimy wyjaśnić, czym w ogóle jest postępowanie upadłościowe.

To procedura, którą wszczyna się w momencie niewypłacalności, a więc utraty zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Postępowanie to uruchamia się więc, by z jednej strony dokonać oddłużenia, a z drugiej – umożliwić wierzycielom odzyskanie należnych im pieniędzy.

Nadrzędne cele postępowania upadłościowego będą jednak różne w zależności od tego, kogo dotyczą:

• Przy upadłości konsumenckiej priorytet zawsze stanowi oddłużenie osoby fizycznej. Ważniejsze jest więc, by konsument zyskał „nowy finansowy start”, niż by wierzyciele odzyskali wszystkie swoje pieniądze;
• Przy upadłości przedsiębiorcy obowiązują już inne zasady – priorytetem pozostaje maksymalne zaspokojenie wierzycieli. Nawet gdyby miało się to odbyć kosztem uratowania biznesu.

W obu przypadkach – zarówno upadłości konsumenckiej, jak i upadłości przedsiębiorstwa – konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniej procedury nazywanej postępowaniem upadłościowym.

Jak ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy z jednoosobową działalnością gospodarczą wyglądało przedtem i co zmieniło się od 24 marca 2020 roku?

2020 rok wprowadził ogromne zmiany w zakresie upadłości konsumenckiej, ale także upadłości jednoosobowych przedsiębiorców oraz wspólników spółek cywilnych. Żeby wytłumaczyć, dlaczego teraz sytuacja zdecydowanie zmieniła się na lepsze, musimy krótko wyjaśnić, jakie przepisy obowiązywały przed 2020 rokiem i na czym dokładnie polegały zmiany z 24 marca 2020 r.

Dlaczego ogłoszenie upadłości przez przedsiębiorcę z jednoosobową działalnością gospodarczą przed 2020 rokiem nie było korzystne?

Przed zmianą przepisów przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą znajdował się w niekorzystnej sytuacji, jeśli chodzi o ogłaszanie upadłości. Jego pozycja pod kątem przepisów zrównywana była z sytuacją największych korporacji. Tymczasem w praktyce miał przecież znacznie więcej wspólnego z konsumentem niż wielką spółką. To z kolei oznaczało, że całe postępowanie upadłościowe niosło za sobą szereg problemów.

Problem 1.: Cel ogłoszenia upadłości

Pierwszy problem został już opisany wyżej. W przypadku konsumentów najważniejszym celem postępowania jest oddłużenie. Tymczasem dla działalności gospodarczej przewidziano odmienne zasady. Priorytet w tym przypadku stanowiło maksymalne zaspokojenie wierzycieli. Liczyło się więc przede wszystkim to, by uregulować wszelkie długi. Co zwykle oznaczało dla przedsiębiorcy nie tylko koniec jego biznesu, ale i poważne problemy finansowe w prywatnym życiu.

Problem 2.: Zasady odpowiedzialności spółki a jednoosobowego przedsiębiorcy

W przypadku działalności jednoosobowej nie istnieje coś takiego jak majątek związany z samym biznesem, do którego ograniczałaby się odpowiedzialność za długi. Przykładowo, spółka z o.o. ma swój odrębny majątek spółki, natomiast prywatne majątki wspólników pozostają bezpieczne – nawet jeśli biznes upadnie, nie muszą obawiać się o swoje pieniądze.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada natomiast całym majątkiem prywatnym za swoje zobowiązania biznesowe. W momencie ogłoszenia upadłości mógł więc utracić praktycznie wszystko. Tym bardziej, że – przypomnijmy – wartością nadrzędną była w tym przypadku całkowita spłata zobowiązań.

Problem 3.: Duże trudności w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej

Jednoosobowy przedsiębiorca przed 2020 rokiem teoretycznie mógł najpierw korzystać z procesu upadłości przedsiębiorcy, a później – z drogi przeznaczonej dla konsumenta. Między wykreśleniem z rejestru a złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musiało jednak minąć aż 10 lat. W dodatku sąd badał, czy niewypłacalność nie powstała w wyniku umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa, a to mogło zamknąć przedsiębiorcy drogę do oddłużenia.

Jak zasady ogłoszenia upadłości dla przedsiębiorców wpisanych do CEIDG zmieniły się od 24 marca 2020 roku?

Obecnie sytuacja osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólników spółek cywilnych jest zrównana z sytuacją konsumentów.

Co jednak ważne, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może skorzystać z upadłości konsumenckiej tylko, jeśli w momencie złożenia wniosku posiada status konsumenta. Krótko mówiąc: w pierwszej kolejności musisz wykreślić się z rejestru, a potem dopiero możesz złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Nie obowiązuje jednak 10-letni termin. Masz więc prawo jednego dnia wykreślić się z rejestru, a już kolejnego złożyć przygotowany wniosek.

Nowe przepisy wprowadzają także dla jednoosobowych działalności gospodarczych ochronę warunków mieszkaniowych wcześniej dostępną wyłącznie dla konsumenta. W praktyce oznacza to, że jeśli w skład masy upadłościowej wchodzi nieruchomość przeznaczona do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, to po jej sprzedaży z uzyskanej w ten sposób kwoty trzeba wydzielić określoną sumę. Ma ona umożliwić wynajęcie mieszkania na czas do 2 lat. Zmienione przepisy przewidują także ochronę części dochodów z masy upadłości na takim poziomie, który pozwoli Ci pokryć koszty niezbędnego utrzymania.

Co więcej, teraz możesz ogłosić upadłość konsumencką nawet, gdy ponosisz winę za niewypłacalność. Kiedyś była to przyczyna oddalenia wniosku. Od 2020 roku to się jednak zmieniło. Teraz zawiniona niewypłacalność skutkuje jedynie ustaleniem dłuższego planu spłaty – obowiązującego nawet od 7 lat, zamiast do maksymalnie 3 . Po tym czasie reszta Twoich długów zostaje umorzona. Nie musisz więc spłacać wszystkich zobowiązań.

Co więcej, jeśli nie jesteś w stanie uregulować żadnych długów istnieje możliwość oddłużenia bez ustalania planu spłaty.

Jak wygląda procedura ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG?

Po zmianie przepisów jako przedsiębiorca masz wybór – skorzystać z procedury przewidzianej dla przedsiębiorstw lub ogłosić upadłość na tych samych zasadach co konsumenci.

Jeśli zdecydujesz się na tę drugą drogę, musisz najpierw dokonać wykreślenia z CEIDG. Sąd podczas weryfikacji wniosku będzie bowiem sprawdzać, czy Twoje dane znajdują się w rejestrze i czy na pewno masz status konsumenta.

Musisz również przygotować się do uruchomienia postępowania. Oznacza to przede wszystkim zgromadzenie dokumentów, które potwierdzą stan Twojego zadłużenia oraz Twoją sytuację finansową. Konieczne będzie również sporządzenie samego wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd rozpatrzy następnie Twój wniosek i wyda decyzję o ogłoszeniu upadłości. W tym momencie rozpocznie się tzw. właściwe postępowanie upadłościowe. Twój majątek stanie się wówczas masą upadłości, którą zacznie zarządzać syndyk wyznaczony przez sąd.

Zadaniem syndyka będzie ustalenie składu, wartości majątku i osiąganych przez Ciebie dochodów oraz listy wierzycieli i Twoich zobowiązań. Przystąpi także do upłynniania majątku, a więc do jego sprzedaży. Uzyskane w ten sposób pieniądze zostaną przeznaczone na częściowe zaspokojenie wierzycieli oraz pokrycie kosztów postępowania.

W dalszej kolejności sąd ustali plan spłaty zwykle obejmujący maksymalnie 36 miesięcy. Wówczas pozostaje Ci już tylko regulować długi i wywiązywać się z nałożonych na Ciebie obowiązków zgodnie z ustaleniami sądu. Po tym czasie reszta Twoich długów zostanie umorzona. Warto też dodać, żeby gdyby zrealizowanie planu spłaty w Twoim przypadku w ogóle nie było możliwe, od razu może zapaść decyzja o umorzeniu lub warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty.

Ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy z jednoosobową działalnością gospodarczą – o czym warto pamiętać i jak może Ci pomóc kancelaria adwokacka?

Podsumujmy więc wszystkie wyżej przedstawione informacje. Można śmiało powiedzieć, że przepisy zmieniły się na Twoją korzyść:

• Jeśli najpierw wykreślisz się z CEIDG, a potem ogłosisz upadłość konsumencką, nadrzędnym celem postępowania będzie oddłużenie. Po kilku latach realizowania planu spłaty sąd umorzy Twoje pozostałe długi;
• W trakcie trwania postępowania możesz otrzymać kwotę potrzebną na zaspokojenie swoich warunków mieszkaniowych;
• Możesz przysługiwać Ci także suma pozwalająca pokryć koszty niezbędnego utrzymania;
• Będziesz mieć również możliwość rozpoczęcia nowego biznesu. A jeśli zaczniesz w związku z tym osiągać dochody – wierzyciele nie będą mogli na tej podstawie ubiegać się o podwyższenie kwot do spłaty przewidzianych w ustalonym planie;
• Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej możesz złożyć nawet dzień po wykreśleniu z rejestru, a nie – jak to było do tej pory – dopiero po 10 latach;
• Nawet zawinione doprowadzenie do upadłości nie przekreśla Twojej szansy na oddłużenie;
• Plan spłaty dostosowany jest do Twojej sytuacji finansowej i obowiązuje zwykle do 3 lat, a w najgorszym przypadku – do 7 lat. Po zrealizowaniu planu spłaty, reszta Twoich zobowiązań zostanie umorzona;
• Istnieje też możliwość umorzenia Twoich zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Wtedy uwolnisz się od długów jeszcze szybciej.

Jak widzisz, ogłoszenie upadłości konsumenckiej przedsiębiorcy z jednoosobową działalnością gospodarczą stwarza Ci szansę na całkowite pozbycie się długów, uwolnienie się od komornika i rozpoczęcia życia, a nawet uruchomienie kolejnego biznesu z zupełnie czystą kartą. Zanim tak się jednak stanie, musisz napisać wniosek i przygotować się do całego postępowania.

Biorąc pod uwagę, jak ważne jest to zadanie oraz jak wiele może budzić wątpliwości i niepewności, warto skorzystać z pomocy kancelarii. Prawnik przeanalizuje Twoją sytuację, powie Ci, czy ogłoszenie upadłości w Twoim przypadku jest konieczne, a jeśli tak – zadba, by odbyło się to na możliwie najbardziej korzystnych zasadach. Będzie Cię też reprezentować w toku całego postępowania, czuwając nad przebiegiem sprawy i zapewniając Ci poczucie bezpieczeństwa.