Kto może napisać wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie i kiedy masz szansę szybciej wyjść na wolność?

Nie zawsze musisz odbyć całą karę pozbawienia wolności. Masz szansę szybciej wyjść na wolność, o ile spełnisz kilka wymogów przewidzianych przez przepisy i złożysz wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Co zrobić, by opuścić zakład karny przed czasem? Jakie są skutki warunkowego zwolnienia? I czy rodzaj popełnionego przestępstwa ma w tym przypadku jakiekolwiek znaczenie?

Na czym polega warunkowe przedterminowe zwolnienie?

Jak wiesz już ze wstępu do tego artykułu, warunkowe przedterminowe zwolnienie to nic innego jak skrócenie czasu wykonania kary pozbawienia wolności. Określa się je jako środek „poddania sprawcy próbie” – tuż obok warunkowego umorzenia postępowania oraz warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia w polskim prawie istnieje nie bez powodu. Głównym celem skazania jest resocjalizacja sprawcy. Oczywiście można wymienić również inne cele, takie jak chociażby odizolowanie sprawcy od społeczeństwa czy wymierzenie kary. Najważniejsze pozostaje jednak zmniejszenie prawdopodobieństwa, że dopuścisz się w przyszłości kolejnych przestępstw.

Zdarza się więc, że że żałujesz swoich czynów i wykazujesz chęć poprawy jeszcze przed odbyciem całej kary. W takiej sytuacji sąd może dojść od wniosku, że zachowanie skazanego wskazuje na zrealizowanie celów kary jeszcze przed jej odbyciem w całości.

Jak rozstrzygnąć, czy tak jest w danym przypadku? Tu wkraczają już tzw. przesłanki umożliwiające warunkowe zwolnienie. Po pierwsze, sąd przy rozpatrywaniu wniosku skazanego, będzie więc brać pod uwagę jego indywidualną sytuację. Po drugie, zezwoli na opuszczenie zakładu karnego tylko pod konkretnymi warunkami. Przede wszystkim ustanowi okres próby warunkowego przedterminowego zwolnienia, który zweryfikuje, czy skazany rzeczywiście zasługuje na szybsze odzyskanie wolności i czy udzielenie warunkowego zwolnienia było słuszną decyzją.

Kto może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie? Jakie są przesłanki umożliwiające warunkowe zwolnienie?

Każdy skazany wolałby jak najkrócej przebywać w zakładzie karnym. Co za tym idzie – każdy też z chęcią złożyłby wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Nie zawsze jednak okaże się to możliwe.

Jak wiesz już z poprzedniego akapitu, przepisy przewidują konkretne warunki, które trzeba spełnić (przesłanki warunkowego zwolnienia z wykonania kary). Są to:

1. Odbycie kary w wymaganym wymiarze oraz
2. Pozytywna prognoza kryminologiczna

Odbycie kary w wymaganym wymiarze – po jakim czasie można ubiegać się o przedterminowe zwolnienie?

Możliwość warunkowego zwolnienia pojawi się dopiero, gdy odbędziesz konkretną część kary, na którą Cię skazano:

• w większości przypadków będzie to minimum ½ kary, ale nie mniej niż 6 miesięcy;
• jeśli jesteś recydywistą, konieczne okaże się odbycie minimum 2/3 zasądzonej kary;
• w przypadku popełnienia przestępstwa działania w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym, przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub uczynienia z przestępstwa stałego źródła dochodu z warunkowego przedterminowego zwolnienia skorzystasz dopiero po odbyciu minimum ¾ kary pozbawienia wolności;
• dla osób skazanych na 25 lat pozbawienia wolności będzie to minimum 15 lat kary, przy czym w wyroku skazującym może ustalić surowsze wymogi;
• z kolei dla osób skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności – minimum 25 lat kary, przy czym sąd może w wyroku skazującym ustanowić surowsze wymogi, jak również zakaz warunkowego przedterminowego zwolnienia. Taka osoba nie będzie mogła wtedy opuścić zakładu karnego, nawet przy dobrym sprawowaniu.

Pozytywna prognoza kryminologiczna

Samo odbycie części kary to jednak dopiero początek. Najważniejsze jest natomiast przekonanie, że resocjalizacyjny cel skazania udało się zrealizować. O tym, czy tak stało się w Twoim przypadku, zdecyduje sąd, przeprowadzając tzw. prognozę kryminologiczną. Polega ona na wzięciu pod uwagę takich kwestii jak:

• postawa sprawcy – jaki masz stosunek do popełnienia przestępstwa, chęć naprawienia szkód czy przeproszenia pokrzywdzonego;
• jego właściwości i warunki osobiste – przede wszystkim Twój wiek, stan zdrowia, rozwój intelektualny, skłonność do uzależnień, plany na przyszłość, sytuacja materialna, Twoje środowisko;
• okoliczności popełnienia przestępstwa – np. czy Twoje konkretne cechy mogą wskazywać na to, że popełnisz kolejne przestępstwo;
• zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary

– a następnie zdecydowanie, czy istnieje uzasadnione przekonanie, że po zwolnieniu z wykonania kary będziesz stosować się do orzeczonych środków (np. poddawać się nadzorowi kuratora), przestrzegać porządku prawnego i co najważniejsze – że nie popełnisz kolejnego przestępstwa. Dopiero, gdy przeprowadzona prognoza kryminologiczna okaże się pozytywna, sąd może warunkowo zwolnić się z reszty odbywania kary pozbawienia wolności.

Jak widzisz, duże znaczenie dla finału sprawy ma więc to, jak zachowujesz się w zakładzie karnym. Co ważne, nie wystarczy tu tylko „zachowanie poprawne”.

Sądy są zdania, że przestrzeganie regulaminu więziennego, poleceń pracowników itp. to Twój obowiązek i właściwie wymagana norma. Samo w sobie nie wystarczy więc jako argument do warunkowego zwolnienia więźnia przed odbyciem całej kary.

We wniosku o warunkowe zwolnienie z odbycia kary musisz więc wykazać, że postępujesz powyżej tej normy. Dopiero wtedy można stwierdzić, że wykazujesz gotowość do przestrzegania prawa, życia w społeczeństwie i poprawy. Z tego samego powodu pojedyncze przewinienia (np. otrzymanie jednorazowo kary dyscyplinarnej) nie odbiera Ci jeszcze szansy na pozytywne rozpatrzenie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności – liczy się ogólna ocena Twojego postępowania i pojedynczy incydent wcale na niej nie zaważa.

Na czym polega próba?

Jak sama nazwa wskazuje, przedterminowe zwolnienie następuje pod „warunkiem”. Gdy o zwolnieniu orzeka sąd, poddaje Cię więc próbie. Wyznacza konkretny okres, przez który nie możesz popełnić kolejnych przestępstw i musisz stosować się do nałożonych na Ciebie obowiązków. Zwykle też skazany po zwolnieniu musi wypełniać dodatkowe obowiązki, takie jak.:

• poddanie dozorowi kuratora sądowego;
• chodzenie na terapię uzależnień;
• wykonywanie pracy zarobkowej;
• powstrzymanie się od kontaktowania z pokrzywdzonym;
• niezmienianie miejsca zamieszkania.

Przed wypuszczeniem Cię z więzienia sąd przedstawi Ci warunki stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia, które musisz zaakceptować.

Co wpływa na długość okresu próby?

Pozostaje pytanie, ile czasu obejmuje wspomniana próba? Ogólnie rzecz biorąc, będzie to minimum 2 lata, ale nie więcej niż 5 lat. W niektórych przypadkach czas ten może być jednak inny.

Dla recydywistów okres próby nie może być krótszy niż 3 lata. W przypadku szczególnie surowych kar, obowiązują jeszcze inne wytyczne co do tego, kiedy jest możliwe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności:

• dla osób pozbawionych wolności w wymiarze 25 lat lub surowszym okres próby wynosi 10 lat;
• osoby skazane na karę dożywotniego pozbawienia wolności i zwolnione z jej wykonywania, obowiązuje dożywotni okres próby.

 Odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia

A co się stanie, jeśli w czasie udzielenia warunkowego zwolnienia nie wywiążesz się ze swoich obowiązków? Sąd może nakazać Ci powrót do zakładu karnego i odbycie całej orzeczonej kary pozbawienia wolności.

Przepisy wyraźnie wyszczególniają zresztą przypadki, kiedy odwołanie warunkowego zwolnienia jest obowiązkowe (np. skazano Cię za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy wobec osoby najbliższej, a w czasie okresu próby znów dopuszczasz się przemocy wobec tej osoby) oraz kiedy sąd może, ale nie musi odwołać warunkowego zwolnienia (jeśli w okresie próby nie wykonujesz nałożonych na Ciebie obowiązków).

Nawet jeśli nie przejdziesz pomyślnie wyznaczonego przez sąd okresu próby, nie przekreślasz sobie wprawdzie szansy na szybsze odzyskanie wolności. Wciąż istnieje taka możliwość, ale pojawią się dodatkowe ograniczenia. Po raz kolejny z warunkowego przedterminowego zwolnienia skorzystasz dopiero, gdy po powrocie z próby spędzisz w więzieniu co najmniej 1 rok. W przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności wymogi są znacznie surowsze – musisz odbyć kolejne 5 lat kary.

Co ważne w przypadku odwołania warunkowego zwolnienia czas spędzony na wolności nie będzie się wliczał do okresu odbywania kary.

Jakie są skutki, a właściwie korzyści warunkowego przedterminowego zwolnienia?

Warto wywiązać się ze wszystkich obowiązków i zadbać, by sąd nie odwołał warunkowego zwolnienia ani w ciągu próby, ani w ciągu 6 miesięcy od jej zakończenia. Wtedy karę uważa się za odbytą w całości, już z chwilą warunkowego zwolnienia.

Co to dokładnie dla Ciebie oznacza? Przede wszystkim szybciej wychodzisz na wolność – czasami nawet dwukrotnie szybciej, niż przewidywał to wyrok skazujący. Tym samym możesz na nowo układać sobie życie. Łatwiej jest Ci znaleźć pracę ze względu na szybsze zatarcie się skazania. Zyskujesz wiele lat, które zamiast w więzieniu, spędzisz na wolności.

Stawka jest więc wysoka i jeśli istnieje taka możliwość – zdecydowanie warto wystąpić o zwolnienie z odbycia reszty kary.

Jak napisać wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie?

Wiesz już, z czym wiąże się warunkowe przedterminowe zwolnienie i dlaczego warto z niego skorzystać. Teraz pozostaje jeszcze pytanie: co zrobić, by zostać warunkowo zwolnionym?

Możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia otwiera przed Tobą prawidłowo przygotowany i złożony wniosek. Musi spełniać konkretne wymogi formalne: wskazywać, kogo dotyczy, kto je wnosi, do jakiego rodzaju kary się odnosi i jaki sąd tę karę orzekł.

Oprócz wskazania samych danych, we wniosku o przedterminowe zwolnienie musisz też dużo uwagi poświęcić przekonaniu sądu, że jesteś osobą, która na to zasługuje. Na tym etapie przydatne okazują się więc konkretne argumenty poparte dowodami.

Tutaj ważna uwaga. Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest przywilejem, a nie bezwzględnie przysługującym Ci prawem. Oznacza to, że to do sądu należy decyzja co do udzielenia skazanemu warunkowego zwolnienia i rozstrzygnięcia, czy na to zasługuje. W Twoim interesie leży więc dopilnowanie, by przekonać sąd do swoich racji i zmaksymalizować szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku.

Stawka jest naprawdę wysoka, a dobrze przygotowane wniosek o warunkowe zwolnienie może mieć ogromny wpływ na Twoją przyszłość. Właśnie dlatego na tym etapie nie ma co zakładać, że poradzisz sobie na własną rękę. Skorzystaj z pomocy adwokata, by dzięki temu mieć większe szanse na powodzenie. W naszej kancelarii pracują wieloletni adwokaci specjalizujący się w prawie karnym, którzy przeprowadzili wiele podobnych spraw. Możemy pomóc i Tobie.

Przygotowując wniosek, dopilnujemy wszystkich wymogów formalnych, zamieścimy w nim argumenty, które według naszego doświadczenia mogą przekonać sąd penitencjarny i poprzemy je solidnymi dowodami. Wszystko po to, by znacznie zwiększyć Twoje szanse na ubieganie się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.

Kto może złożyć wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności?

Przygotowany wniosek możesz złożyć Ty jako skazany, ale równie dobrze kurator sądowy, dyrektor zakładu karnego, w którym przebywasz albo Twój obrońca. W praktyce jednak większość przypadków ogranicza się do opcji, kiedy to Ty składasz wniosek albo robi to reprezentujący Cię pełnomocnik. Jeśli korzystasz z profesjonalnej pomocy prawnej, niczym nie musisz się przejmować – zarówno nad przygotowaniem wniosku, jak i nad jego złożeniem będzie czuwać adwokat od spraw karnych.

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie musisz złożyć do sądu właściwego dla miejsca odbywania kary pozbawienia wolności. Tutaj znów jednak – kwestią tą musisz się przejmować jedynie, gdy wniosek składasz samodzielnie. Jeśli korzystasz z pomocy adwokata, to on zajmie się ustaleniem wszystkich szczegółów i doręczeniem wniosku we właściwe miejsce.