Jak napisać i złożyć pozew o rozwód?

Małżonkowie, między którymi nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, mogą zdecydować się na rozwód. W ramach przeprowadzonej rozprawy sąd nie tylko orzeknie o rozwiązaniu małżeństwa. Rozstrzygnie także wiele innych pobocznych spraw związanych choćby z opieką nad dziećmi czy wspólnym mieszkaniem. Aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie korzystnego wyroku we wszystkich tych kwestiach, małżonek musi więc wiedzieć, jak prawidłowo napisać pozew rozwodowy, czego żądać i jakie dowody przedstawić.  

Pozew rozwodowy – jak go napisać?

Podstawowym warunkiem rozwiązania małżeństwa przez sąd jest trwały rozkład pożycia. Oznacza to, że między mężem i żoną musiała ustać więź duchowa (uczuciowa), fizyczna i gospodarcza. Co więcej, musi to być sytuacja trwała, bez perspektyw poprawy. W przeciwnym razie – a więc gdyby rozkład pożycia był wprawdzie zupełny, ale już nie trwały – małżonkowie mogliby wnosić o separację.

Przy przygotowywaniu pozwu rozwodowego należy więc przede wszystkim skupić się na udowodnieniu, że taki całkowity i trwały rozkład pożycia rzeczywiście miał miejsce. Nie jest przy tym konieczne, by małżonkowie byli do siebie niechętnie czy tym bardziej wrogo nastawieni. Jeśli są w stanie porozumieć się poza salą sądową i chcą załatwić sprawę możliwie ugodowo, będzie to dla nich tylko ułatwienie, a nie przeszkoda w rozwiązaniu małżeństwa. W ten sposób zaoszczędzą bowiem czas, pieniądze, a przede wszystkim nerwy, które i tak są nieodłączną częścią każdej sprawy rozwodowej.

Należy jednak pamiętać, że sąd co do zasady orzeka, który z małżonków ponosi winę za rozpad pożycia małżeńskiego. Kwestia ta nie jest bez znaczenia – ma bowiem wpływ na wysokość i zasady płacenia alimentów na rzecz byłego małżonka. Z drugiej strony orzekanie o winie wymaga większej liczby rozpraw, dowodów i zwykle oznacza też rozstanie w gorszej atmosferze. Podczas rozpraw małżonkowie próbują bowiem nawzajem udowadniać, że to druga strona ponosi pełną odpowiedzialność za rozwód. Jeśli więc zdecydują, że chcą tego uniknąć, w pozwie powinien znaleźć się także wniosek o udzieleniu rozwodu bez orzekania o winie.

Kwestia winy i rozwiązania małżeństwa to jednak nie jedyne elementy, które znajdą się w wyroku. Jeśli małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci, sąd odniesie się także do kontaktów z nimi, władzy rodzicielskiej i alimentów. Elementem wyroku rozwodowego często będą też zasady korzystania ze wspólnego mieszkania, alimenty na małżonka, a także sposób podziału majątku po rozwodzie. Tę ostatnią kwestię sąd weźmie jednak pod uwagę tylko pod warunkiem, że nie doprowadzi to do  nadmiernego wydłużenia postępowania.

Złożenie pozwu rozwodowego – koszt

Sprawa rozwodowa zawsze wiąże się też z kosztami i to zwykle niemałymi. Po pierwsze, konieczne będzie uiszczenie stałej opłaty od pozwu. W 2021 roku wynosi ona 600 złotych. Jeśli strona zdecyduje się skorzystać z pomocy prawnika, to wśród wydatków znajdzie się też opłata od pełnomocnictwa wysokości 17 złotych.

Pozostałe koszty to już kwestia ściśle związana z konkretnym przypadkiem. Obejmują przede wszystkim wynagrodzenie prawnika, którego wysokość zależy z jednej strony od tego, z czyich usług się korzysta, a z drugiej – jak długo będzie trwało całe postępowanie rozwodowe. Do tego dochodzą jeszcze koszty sądowe znów uzależnione głównie od czasu trwania rozwodu, ale także od liczby i rodzaju przeprowadzonych dowodów. Dodatkowe wydatki trzeba będzie ponieść chociażby w razie sporządzenia opinii przez biegłego. Wreszcie na całkowity koszt rozwodu wpływa także kwestia orzekania o podziale majątku w ramach rozpatrywanej sprawy. Jeśli strony się na to zdecydują, muszą liczyć się z kolejnym wydatkiem wysokości kilkuset do nawet tysiąca złotych.

Gdzie złożyć pozew o rozwód?

Kwestia prawidłowego sporządzenia pisma to jedno, ale trzeba jeszcze wiedzieć, jak złożyć pozew rozwodowy. Należy przygotować go w dwóch egzemplarzach, wraz z odpisem skróconego aktu małżeństwa, pełnomocnictwem i innymi ewentualnymi dowodami. Tak sporządzony pozew można złożyć osobiście lub listownie w wydziale rodzinnym lub cywilnym.

Do rozpatrywania spraw rozwodowych właściwy będzie sąd okręgowy wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. To wszystko jednak pod warunkiem, że w momencie składania pozwu choć jeden małżonek wciąż mieszka w tym okręgu. W przeciwnym razie pismo należy kierować do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego, a w przypadku braku takiej podstawy – do sądu miejsca zamieszkania powoda.

Wzór pozwu o rozwód

Ze względu na to, że w sprawie rozwodowej sąd może orzekać o wielu pobocznych kwestiach, trudno o uniwersalne rady dotyczące tego, jak napisać pozew rozwodowy, a tym bardziej o wzór znajdujący zastosowanie w każdym przypadku. Wiele zależy bowiem od tego, czy małżonkowie mają dzieci, wspólność majątkową, chcą orzekać o winie oraz czy pewne kwestie wolą rozstrzygnąć w ramach ugody. Od tego będą zależeć wnioski pozwu, treść uzasadnienia oraz dołączone dowody.

Niezależnie jednak od specyfiki danej sprawy każdy pozew rozwodowy obowiązkowo powinien zawierać:

• datę i miejsce,
• dane właściwego sądu okręgowego
• dane osobowe powoda (imię, nazwisko, adres, PESEL)
• dane osobowe pozwanego
• tytuł pisma – wskazanie, czy jest to pozew o rozwód z orzekaniem o winie czy bez orzekania o winie,
• żądania zgłaszane przez powoda – przede wszystkim rozwiązanie małżeństwa i orzeczenie o kosztach sądowych, ale także np. nieorzekanie o wspólnym mieszkaniu, ustalenie kwestii opieki nad dziećmi czy alimentów

Dalsza część pozwu to natomiast miejsce na uzasadnienie. Obowiązkowo powinna znaleźć się w nim informacja o czasie i miejscu zawarcia małżeństwa wraz z dowodem – załącznikiem w postaci odpisu skróconego aktu małżeństwa. W uzasadnieniu małżonek może też przedstawić wszystkie dowody na poparcie swoich twierdzeń i żądań. Powinien opisać okoliczności, które mogą wpłynąć na decyzję sądu co do takich kwestii jak opieka nad dziećmi, alimenty czy ustalenie, kto jest odpowiedzialny za rozpad małżeństwa. W przypadku, gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci i nie chcą orzekać o winie, napisanie uzasadnienia jest znacznie prostsze. Sprowadza się głównie do opisania sytuacji małżonków i udowodnienia, że rzeczywiście nastąpił między nimi trwały i zupełny rozkład pożycia.