Dla kogo jest upadłość konsumencka i kiedy warto ją ogłosić?

Długi to problem wielu Polaków i co więcej – stale narasta. W 2020 roku łączne zaległości w KRD wynosiły 48 miliardów złotych. Po pierwszym kwartale 2021 roku było to z kolei już prawie 80 miliardów. Przepisy wprowadzają jednak pewien ratunek dla osób znajdujących się w kłopotach finansowych. Mowa tu o upadłości konsumenckiej. Dzięki jej ogłoszeniu możesz spłacić część zaległych długów według ustalonego harmonogramu i liczyć na umorzenie pozostałej kwoty. Z tego wpisu dowiesz się, dla kogo jest upadłość konsumencka, na czym dokładnie polega i kiedy możesz z niej skorzystać.

Czym jest upadłość konsumencka?

Przed przejściem do meritum, czyli sposobu ogłoszenia upadłości, warto wyjaśnić, co kryje się pod tym pojęciem.

W uproszczeniu można powiedzieć, że upadłość konsumencka to pewnego rodzaju forma ratunku dla osób, które znajdują się w złej sytuacji finansowej. Przez „złą” należy przy tym rozumieć stan, niewypłacalności – brak zdolności do regulowania swoich długów.

W niewypłacalność można popaść na wiele sposobów. Należy do nich m.in. stopniowe tonięcie w spirali zadłużeń. Być może zdarzyło Ci się zaciągać kolejne chwilówki, żeby spłacić poprzedni dług i tak odsetki narastały, a zobowiązanie – zamiast się zmniejszać – stale się powiększało. Na ogłoszenie upadłości konsumenckiej nieraz decydują się jednak także osoby, które popadły w stan niewypłacalności z takich przyczyn jak:

  • choroba uniemożliwiająca pracę zarobkową,
  • choroba najbliższego członka rodziny,
  • śmierć współmałżonka,
  • utrata majątku (np. wskutek pożaru),
  • uzależnienia,
  • choroby o podłożu psychicznym.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość osoby fizycznej (upadłość konsumencka) nie jest jednak dostępna dla każdego. Jak sama nazwa wskazuje, to rozwiązanie zarezerwowano dla konsumentów. A pod tym pojęciem zgodnie z przepisami kryją się osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Trzeba jednak dodać, że od kilku lat na tych samych zasadach możesz ogłosić upadłość także jako przedsiębiorca z jednoosobową działalnością gospodarczą (a więc wpisany do CEiDG).

W pozostałych przypadkach (gdy prowadzisz działalność w formie spółki), pozostaje Ci ogłoszenie upadłości na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców. Wcześniej koniecznie jednak sprawdź, czy przypadkiem nie zdołasz odratować swojej firmy poprzez restrukturyzację.

Teraz więcej osób może złożyć wniosek o upadłość

W 2020 roku zmieniły się przepisy i to na Twoją korzyść, co sprawia, że ogłoszenie upadłości stało się jeszcze prostsze.

Przede wszystkim, składając wniosek nie musisz już podawać powodu swojej niewypłacalności. Oznacza to, że masz szansę na spłatę długów nawet, jeśli Twoja obecna sytuacja wynika z rażącego niedbalstwa albo umyślnego działania. Nie odbiera Ci to możliwości ogłoszenia upadłości, a jedynie wydłuża czas spłaty zobowiązań.

Dzieje się tak dlatego, że sąd nie bada przyczyn niewypłacalności już na etapie otwarcia postępowania (jak robił to kiedyś). Wystarczy jedynie, że udowodnisz swoją niewypłacalność – to dostateczna podstawa do ogłoszenia upadłości. Dopiero później sąd przyjrzy się powodom Twojej sytuacji finansowej i ustali inne warunki spłaty zadłużeń, w zależności od tego, czy do niewypłacalności doszło z Twojej winy, czy też nie.

Niedawne zmiany przepisów wiążą się też z jeszcze jedną korzystną dla Ciebie zmianą. Jeśli złożysz wniosek, a sąd uzna, że istnieje szansa na porozumienie się z wierzycielem, wstrzyma się z rozpoznaniem wniosku. To da Ci szansę na ustalenie warunków spłaty poza salą sądową i bez ponoszenia nieprzyjemnych dla Ciebie konsekwencji związanych z ogłoszeniem upadłości.

Jakie są skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Nie ma jednak co ukrywać – ogłoszenie upadłości konsumenckiej to nie zawsze idealne wyjście dla osoby, która popadła w długi. Złożenie wniosku nie powoduje przecież, że Twoje zobowiązania znikają. Zamiast tego otrzymujesz możliwość realnego ich regulowania, co jednak zwykle będzie od Ciebie wymagać pewnych wyrzeczeń.

Przede wszystkim Twój dotychczasowy majątek stanie się „masą upadłości”. To oznacza, że stracisz możliwość swobodnego zarządzania nim. Nadzór będzie sprawował syndyk. Musisz wydać mu cały swój majątek, a także wymaganą dokumentację. W przeciwnym razie ryzykujesz umorzeniem postępowania. Poza tym jeśli masz małżonka i między wami istniała wspólność majątkowa, to wraz z ogłoszeniem upadłości automatycznie dojdzie do ustalenia rozdzielności.

Duża część Twojego majątku ulegnie też upłynnieniu. Musisz więc przygotować się na sprzedaż np. samochodu, nieruchomości czy wartościowych sprzętów. Oczywiście nie oznacza to, że stracisz wszystko. Szczególnie, jeśli jeszcze przed złożeniem jakiegokolwiek wniosku udasz się do prawnika. Pamiętaj, że upadłość konsumencka to cały proces. Im lepiej przygotujesz się już na początku, tym bardziej skorzystasz na tym rozwiązaniu.

Część Twoich długów sąd może całkowicie umorzyć

Nie bez powodu jednak wiele osób decyduje się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Po pierwsze, wówczas zawieszeniu (a w dalszej kolejności umorzeniu) ulegają postępowania egzekucyjne (z wyjątkiem tych dotyczących alimentów czy rent). Tym samym nie musisz już obawiać się komornika.

Sąd ustali też plan spłaty wierzycieli. Wysokość opłat zostanie dopasowana do Twoich możliwości finansowych. Stopniowo Twój dług zacznie się zmniejszać – tym bardziej, że wierzyciele nie będą już mieli prawa doliczać dalszych odsetek. Po kilku latach możesz już natomiast całkowicie zapomnieć o zaległych długach. Po wywiązaniu się z planu spłaty, sąd umorzy pozostałą część zobowiązań. Odzyskasz więc finansową wolność, a przede wszystkim – spokój.

Dla szczególnych przypadków przepisy przewidują też nieco inny scenariusz:

  • gdy nie jesteś w stanie spłacać zobowiązań i nie ma perspektyw, że to w przyszłości się zmieni – sąd może umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty
  • gdy w tym momencie nie masz jak spłacić długów, ale w przyszłości może się to zmienić – sąd może warunkowo umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty.

Po przeczytaniu tego wpisu prawdopodobnie doskonale wiesz już, dla kogo jest upadłość konsumencka, a także jakie wady i zalety się z nią wiążą. Żaden artykuł z internetu nie jest jednak w stanie zastąpić Ci fachowej porady prawnej. Jeśli więc chcesz mieć całkowitą pewność, że wybierzesz najlepsze w swojej sytuacji rozwiązanie, możesz udać się do prawnika-specjalisty od prawa upadłościowego. W ten sposób nie tylko zyskasz również profesjonalne wsparcie podczas całego procesu wychodzenia z długów.

Szukasz porady lub konsultacji prawnej? Napisz do nas!